Engelli BAĞ-KUR'luların Erken Emekliliği

1479 Sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununda bu Kanuna tabi olarak çalışan engellilere erken emeklilik hakkı tanınmamıştı. Ancak, 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda BAĞ-KUR'lu (5510 4/b Md) olan engellilere  de çalışma güçlerinin en az %40'ını kaybetmeleri halinde erken emeklilik hakkı tanınmıştır. Böylece 5510 Sayılı Kanuna göre çalışma gücü kayıp oranı %40 ve üzerindeki engelliler hem çalışarak hem de isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek erken emeklilik hakkına kavuşmuş oldu. Diğer bir ifadeyle, ister doğuştan engelli olup BAĞ-KUR’lu çalışmaya başlasın, ister Kanun kapsamına alındıktan sonra engelli olsun; %40 ve üzeri çalışma gücü kayıp oranına sahip tüm engelli çalışanlar erken emeklilik hakkına sahiptir.

Vergi İndirim Belgesi Alma Zorunluluğu Yok

BAĞ-KUR’lu engelli çalışanların erken emeklilik başvurusunda bulunabilmeleri için Vergi İndirimi Belgesi alma zorunlulukları bulunmamaktadır. Bu kişilerin erken emeklilik talebinde bulunması halinde prim borcunun bulunmaması gerekir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), engelli işçi veya bağımsız çalışan adına emeklilik bildirimi yapmamaktadır. Erken emeklilik için Kanunda verilen süre dolduğunda, engelli sigortalı zorla emekli edilmediğinden emeklilik için sigortalıların  SGK’ya şahsen başvuru yapması gerekmektedir.

Çalışma Gücü Kayıp Oranına Göre Emekli Olma Şartları

BAĞ-KUR’lular Çalışma Gücü Kayıp Oranına göre; İlk defa sigortalı olduklarında çalışma gücü kaybı oranı %60 ve üzeri olanlar malulen emeklilik haklarını kullanamadıklarından bu sigortalılar engelli erken emekliliğinden yararlanacaklardır. Ayrıca, sonradan malul olduğunu düşünüp, maluliyet başvurusu yapan ancak SGK tarafından malul kararı verilmeyenler de erken emeklilik hakkından yararlanabilir.

Buna göre;

a) %60 ve daha çok olanlar          15 yıl, 3 bin 960 gün  
b) %50 – %59 arası olanlar           16 yıl, 4 bin 320 gün 
c) %40-%49 arası olanlar              18 yıl, 4 bin 680 günde

emeklilik hakkı kazanırlar.

Engel oranı İle çalışma gücü kaybı aynı şey Değil

Yukarıda ayrıntılarını verdiğimiz BAĞ-KUR'luların engelli emeklilik işlemleri Malüliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliğine göre yerine getirilmektedir. Çalışma gücü kaybnın tespiti ise yönetmelik ekinde yer alan Çalışma Gücü Kaybına Neden Olan Hastalıklar Listesi'ne göre SGK Sağlık Kurulu tarafından yapılmaktadır.

Örneğin, ilgili sağlık kuruluşundan aldığınız heyet raporu sonucu engel oranınızın %60 olduğunu varsayalım, bu oran engel oranıdır. Çalışma gücü kayıp oranı ise mezkûr yönetmeliğin ekinde yer alan çalışma gücü kaybı hastalık listesine göre SGK Sağlık Kurulu tarafından tespit edilmektedir.  Engel orannız %60 olsa bile çalışma gücü kaybı oranı mezkûr yönetmeliğin ekinde yer alan hastalık listesine göre hesaplandığından çalışma gücü kaybı oranınız %40'tan daha düşük çıkabilir.  Bunun sebebi yukarıda da izah ettiğimiz gibi sigortalıların engelli emekliliğinde engel oranı, BAĞ-KUR'luların engelli emekliliğinde ise çalışma gücü kaybı oranının esas alınmasıdır.

İşlem tesis talebinde bulunurken bu hususları dikkate almanız faydalı olacaktır.

Sorunuz varsa, sorunuzu buradan ekleyebilirsiniz. Sorunuz değerlendirildikten sonra en kısa sürede tarafınıza geri bildirim yapılacaktır.

Ferdi Asım Hellaç
Mali Müşavir

YASAL UYARI : İnternet sitemizde yer alan yazıların tüm hakları saklıdır. Ancak yazar ve site kaynağının aktif linkine yer verilerek alıntı yapılabilir. YAZILAR AYNEN YAYIMLANAMAZ. Aksi yönde eylemler hakkında Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki tazminat ve ceza hükümlerinin uygulanması için hukuki süreçler başlatılacaktır.