Fiziki Ortamda Tutulan Yevmiye Defterlerinin Kapanış Tasdikleri
[Ticaret Hukuku Mevzuatı Sirküleri - No: 2023/16]
ÖZET
Türk Ticaret Kanunu’na göre 2022 yılında fiziki ortamda tutulan yevmiye defterlerinin, (30 Haziran 2023 Resmi Tatil gününe denk geldiği için) 3 Temmuz 2023 Pazartesi gününe kadar notere ibraz edilip son kaydın altına noterce "Görülmüştür" ibaresi yazılarak mühür ve imza ile onaylanması gerekmektedir.
Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması hâlinde defterlerin açılışlarında ve yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanışında noter onayı aranmamaktadır.
Vergi Usul Kanununun 13 üncü ve 15 inci maddesi uyarınca Maliye Bakanlığı tarafından mücbir sebep halinin ilan edildiği yerlerde, defterlerin kapanış onayları, mücbir sebebin sona erdiği tarihi takip eden ikinci ayın sonuna kadar yaptırılabilir.
Türk Ticaret Kanunu’nda, ticari defterlerin açılış veya kapanış onaylarını noterde zamanında yaptırmayanlara 2023 yılı için 31.097 TL idari para cezası öngörülmüştür.
DETAYLAR
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 64’üncü maddesinde her tacirin ticari defterleri tutmak ve defterlerinde, ticari işlemleriyle ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen neticeleri, bu Kanuna göre açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorunda oldukları belirtilmiştir.
Mükelleflerin fiziki ortamda kullanacakları defterlerinin Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre açılış ve sadece Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre de kapanış tasdiklerini yaptırmaları gerekmektedir. Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması hâlinde defterlerin açılışlarında ve yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defterinin kapanışında noter onayı aranmamaktadır.
Fiziki ortamda tutulan yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri ile diğer defterlerin açılış onayları, kuruluş sırasında ve kullanılmaya başlanmadan önce noter tarafından yapılmaktadır. Anonim ve limited şirketler ile kooperatiflerin kuruluşunda, ticari defterlerin açılış onayları şirket merkezinin bulunduğu ticaret sicili müdürlüğü tarafından yapılır.
Yevmiye defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar, yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı ise izleyen faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar notere yaptırılmak zorundadır.
Türk Ticaret Kanunu düzenlemelerine göre 2022 yılında fiziki ortamda tutulan yevmiye defterinin 30 Haziran 2023 Resmi Tatil gününe denk geldiği için 3 Temmuz 2023 Pazartesi gününe kadar notere ibraz edilip son kaydın altına noterce "Görülmüştür" ibaresi yazılarak mühür ve imza ile onaylanması gerekmektedir.
Diğer taraftan Ticari Defterlere İlişkin Tebliğin 15’inci maddesine göre Vergi Usul Kanununun 13 üncü ve 15 inci maddesi uyarınca Maliye Bakanlığı tarafından mücbir sebep halinin ilan edildiği yerlerde, defterlerin kapanış onayları, mücbir sebebin sona erdiği tarihi takip eden ikinci ayın sonuna kadar yapılabilir.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 22 ‘nci maddesine göre ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması gerekmektedir.
Türk Ticaret Kanunu’nun 562/1-c bendine göre; 64 üncü maddenin üçüncü fıkrası uyarınca gerekli onayları yaptırmayanların 2023 yılı için 31.097 TL idari para cezasıyla cezalandırılması gerekmektedir. Vergi Usul Kanunu’nda ticari defterlerin kapanış tasdiklerinin yaptırılması gerektiğine ilişkin bir düzenleme bulunmadığından, kapanış tasdiki yaptırılmamasının Vergi Usul Kanunu açısından bir yaptırımı bulunmamaktadır.
Sirküleri PDF formatında indirmek için buraya tıklayınız.
Saygılarımla,
Ferdi Asım Hellaç
Mali Müşavir
